چگونگی شکل گیری سنت های عاشورا از آغاز تادوره صفویه

چکیده در این پزوهش به بررسی چگونگی شکل گیری سنت های عاشورا از آغاز تا ابتدای دوره ی صفویه پرداخته شده است. به طور یقین ذکر مصائب و عزاداری ها و گریستن ها و مرثیه سرایی ها برای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و فرزندان و اصحاب آن حضرت، باعث زنده ماندن راه امام حسین (ع) و شهدای کربلا برای همه عصرها و نسل های بشر و حفظ بینش و آگاهی های سیاسی در هر عصر و زمانه و دشمن شناسی و مقابله صحیح فکری و عملی با سلطه جویان و اصحاب جور و ظلم است، از همین رو ائمه اطهار (ع) این عمل را بسیار شایسته و دارای اجر و پاداش الهی معرفی کرده و خود با مراقبت های ویژه ای همواره عامل به آن بوده و دیگران را ترغیب و تشویق به برگزاری مراسم عزا و سوگواری می کرده اند. این پژوهش به روش اسنادی، توصیفی و مطالعات کتابخانه ای بررسی و فیش برداری از منابع مرتبط با موضوع و سپس تحلیل، تجزیه و سرانجام نتیجه گیری از یافته ها اجرا شده است. که از منابع کتابخانه های سطح شهرستان شاهرود، دانشگاه، آستان قدس رضوی، موسسات صافات ونور و سایت های اینترنتی در امر پژوهش استفاده گردیده است. که حاصل آن، دستیابی به نتایج ارزنده ای همچون، عزاداری خاندان پیامبر اسلام (ص) و طرفداران اهل بیت (ع) پس از واقعه عاشورا به تدریج صورت ثابت و فراگیر یافته و روند شکل گیری سنت های عاشورایی در هر دوره ای متفاوت بوده که در دوره امویان بویژه عباسیان در خفا صورت می گرفت و برای جلوگیری از این سنت ها، به اذیت و آزار زوار، تخریب قبر امام حسین (ع) می پرداختند. و بالعکس در دروان آل بویه شاهد آشکار شدن سوگواری ها به طور رسمی و تحول عظیمی در شکل گیری این سنت ها در اجتماع بوده ایم و در عصر سلسله های ترک تبار (غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، مغولان و تیموریان) در اکثریت این دوره ها عزاداری ها در خفا و کم وبیش آشکارا صورت می گرفته است. و در مجموع بعد از دوره ی حکومت آل بویه، اکثریت عزاداری ها در خانه ها برگزار می گردید، تا این که در دولت صفوی، قضیه ی سنت های عاشورایی ظهور بیشتری یافت. کلید واژه: سنت های عاشورایی، امام حسین (ع)، عزاداری محرم.